Tuli Kupferberg, นักกวีและนักเขียนชาวอเมริกัน ได้เคยกล่าวไว้ว่า
“When patterns are broken, new worlds emerge” หรือ “เมื่อรูปแบบเดิมถูกทำลาย โลกใหม่ก็ถือกำเนิดขึ้น”
ในห้วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา ภายใต้ Unipolar World สหรัฐอเมริกาได้สร้างคุณูปการกับประชาคมโลก เป็น Creative Destruction ทั้งในมิติความมั่งคั่งและความมั่นคง ผ่าน Rule-Based Institutional & Regulatory Frameworks ต่างๆ
ณ วันนี้ โลกได้ค่อยๆเปลี่ยนจาก Unipolar World เป็น Multipolar World (ถ้าหากไม่ใช่ Bi-Polar World) ด้วยความหวาดกลัวว่า จีนจะแซงหน้าตัวเองในทุกด้าน สหรัฐฯภายใต้การนำของประธานาธิบดี Donald Trump จึงได้ผลักดันแคมเปญ Make America Great Again (MAGA) ซึ่งนโยบายภายใต้แคมเปญดังกล่าว กลับไม่ใช่ Creative Destruction ที่จะตอบโจทย์พลวัตโลกศตวรรษที่ 21 แต่เป็น Destructive Creation ที่ส่งผลกระทบเชิงโครงสร้างทั้งในแนวลึกและเป็นวงกว้างต่อทั้งประชาคมโลกและตัวสหรัฐอเมริกาเอง
– โลกจาก Rule of Law ถูกแทนที่ด้วย Rule of Jungle / Rule of Don
– โลกจาก Positive Sum Game (Win-Win) ผ่าน Most Favored Nations (MFN) เป็นโลกของ Zero-sum Game (Win-Lose) ผ่าน Reciprocal Arrangement
– โลกภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ (Globalization) ตีกลับกลายเป็นโลกทวนกระแสโลกาภิวัตน์ (Deglobalization) แทน
MAGA กำลังทำลายความเป็น Global Leadership ของสหรัฐอเมริกา ทำลายโลกเสรี (Free World) ที่ตัวเองสร้างขึ้น ภายใต้นโยบายภายใต้ MAGA สหรัฐอเมริกาได้เปลี่ยน Friends to Foes ในทางกลับกัน กลับส่งเสริมให้จีนเปลี่ยน Foes to Friends มากขึ้น
พูดอีกนัยหนึ่งก็คือ นโยบายต่างๆภายใต้การนำของประธานาธิบดีทรัมป์ เป็นตัวเร่งการเปลี่ยนแปลง (Catalyst for Change) ให้จีนเป็นมหาอำนาจโลกแทนเร็วขึ้น
หากรูปแบบการแข่งขันทางภูมิรัฐศาสตร์ยังเป็นเช่นนี้ต่อไป โลกกำลังเปลี่ยนขั้วอำนาจ จาก The USA เป็น “The New USA”**
The New USA ในที่นี้คือ The United States of Asia หรือ ”สหรัฐแห่งเอเชีย“ ซึ่งประกอบด้วย 3 อนุภูมิภาค
– East Asia : นำโดย จีน ญี่ปุ่น และ เกาหลีใต้
– Southeast Asia : นำโดย ASEAN 10
– South Asia นำโดย อินเดีย
ภายใต้ภูมิทัศน์ใหม่ของโลก พวกเราต้องเผชิญกับภัยคุกคามและโอกาสชุดใหม่ คำถามคือ ประเทศไทยมี Vision & Grand Strategy ที่จะรับมือกับพลวัตการเปลี่ยนแปลงทางภูมิรัฐศาสตร์และภูมิเศรษฐศาสตร์ หรือไม่ อย่างไร ?
**จากหนังสือ “เมื่อโลกไม่ใช่ใบเดิม” สุวิทย์ เมษินทรีย์ สำนักพิมพ์การเงินธนาคาร 2553
