จากรางวัล Best New Small Hotel Construction & Design Asia Pacific 2024 – 2025 และ BEST INTERNATIONAL NEW SMALL HOTEL CONSTRUCTION & DESIGN 2024 – 2025 ที่ได้รับจาก International Property Awards จากกรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นโครงการสถาปัตยกรรมขนาดเล็ก แต่สามารถได้รับรางวัลระดับโลกอย่างเต็มภาคภูมิ และยังเป็นคนไทยคนเดียวที่ได้รับรางวัล
สะท้อนให้เห็นว่าธุรกิจขนาดเล็กสามารถเทียบข้างกับธุรกิจใหญ่ได้ในเวทีระดับโลก เป็นความมุ่งมั่นตั้งใจ ของรองศาสตราจารย์ ดร.เอกพงษ์ ตรีตรง ที่ยืนหยัดอุดมการณ์สนับสนุนธุรกิจระดับ SME ด้วยการสร้างสรรค์การออกแบบเชิงประสบการณ์
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในธุรกิจการท่องเที่ยวและโรงแรมอันเป็นโอกาสสำคัญของประเทศไทยที่มีจุดแกร่งและสามารถเติบโตได้คือธุรกิจโรงแรมและการท่องเที่ยว แต่จะต้องสร้างสรรค์โดยมีผลสะท้อนของศิลปวัฒนธรรม ลงลึกในการสร้างเนื้อหาโครงการที่มาจากรากและความเป็นตัวตนนั่นเอง
โครงการราชาตา @อโยธยา (Rachata @ayothaya) จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ตั้งอยู่ที่ ตำบลประตูชัย อำเภอเมืองพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นโรงแรมขนาดเล็กที่ออกแบบโดยคำนึงถึงศิลปะ วัฒนธรรม และกฎระเบียบมีขั้นตอนที่ต้องพิจารณาทั้งเทศบัญญัติ และระเบียบของกรมศิลปากรว่าด้วยหลักเกณฑ์ และวิธีการขออนุญาตปลูกสร้างอาคาร หรือดำเนินการใด ๆ ในเขตโบราณสถานพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. 2566
ความสูงของอาคารที่จะขออนุญาตปลูกสร้างเมื่อวัดจากระดับพื้นถนนสาธารณะที่ใกล้กับอาคารมากที่สุด ถึงยอดผนังหรือหลังคานหลังคาชั้นที่สูงที่สุด จะต้องมีความสูงไม่เกิน 8 เมตร ในเขตโบราณสถาน อาคารสูงไม่เกิน 8 เมตร มีพื้นที่ใช้สอยจำกัด ต้องสร้างมูลค่าเพิ่มผ่านการออกแบบเชิงสุนทรียะ
สื่อถึงบริบท ประวัติศาสตร์ และสถาปัตยกรรมอโยธยา โครงการได้รับรางวัล Best New Small Hotel Construction & Design Thailand จาก Asia Pacific Hotel Awards 2024-2025
การออกแบบโครงการนี้มีอุดมการณ์ที่จะมุ่งเน้นการพัฒนาธุรกิจโรงแรมขนาดเล็ก เจ้าของที่มีเงินทุนไม่มาก แต่สามารถสร้างปรากฏการณ์และความสำเร็จใด้อย่างดีมีคุณภาพ ให้สามารถทัดเทียมใด้กับเครือข่ายโรงแรมขนาดใหญ่จากต่างประเทศ อีกทั้งการลงทุนที่ต้องประหยัด แต่ต้องมีมูลค่าสูงขึ้น เชิงทวีคูณ
โดยนำพื้นฐานคือศิลปะวัฒนธรรมของไทยมาใช้ด้วยลักษณะการถอดรหัส สู่รูปแบบที่ทันสมัยล้ำอนาคต
เริ่มต้นจากการศึกษาข้อมูลที่ตั้งบริบทของจังหวัดอยุธยา บริบทสภาพแวดล้อมโดยรอบ และศิลปวัฒนธรรมเพื่อเจาะลึกถึงวัฒนธรรมของชาวอยุธยา แล้วเรียงลำดับข้อมูลเพื่อนำมาเชื่อมโยงกระบวนการ เทคนิค และขอบเขตการออกแบบโครงการ ราชาตา@อยุธยา จนสามารถบูรณาการทั้งสถาปัตยกรรม การออกแบบภายใน ภูมิสถาปัตยกรรม และวิศวกรรมทุกระบบเอามาใช้อย่างเป็นเอกภาพ
โดยมีการออกแบบร่างอย่างละเอียดให้สัมพันธ์กันทั้งระบบ แม้กระทั่งเฟอร์นิเจอร์ทุกชิ้นในโครงการนี้ก็ได้รับการออกแบบใหม่ทั้งหมด ผู้เข้าพักจะเห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ แต่มีพื้นฐานความเป็นไทย
สื่อความหมายมาจากอัตลักษณ์ของกรุงศรีอยุธยาที่เป็นเอกลักษณ์คือ “ตราสัญลักษณ์ตัวแทนของพระราชา” อันเป็นที่มาของชื่อโครงการ ราชาตา@อโยธยา
โดยนำเอาสัญญะทางบวกที่สื่อความหมายของโครงการอันเอกลักษ์ณ์อันเป็นที่มาของชื่อ โครงการ ราชาตา @อโยธยา มาจาก “ตราสัญลักษณ์ตัวแทนของพระราชา”นอกจากนี้ชื่อของโครงการมาจากในยุคอยุธยามีจุดเด่นด้วยการปกครองในรูปแบบที่มีกษัตริย์เป็นประมุข เปรียบดั่งสมมุติเทพ
จึงเป็นยุคที่กษัตริย์ปกครองเยอะที่สุดของประวัติศาสตร์ไทย คือมีกษัตริย์ 34 พระองค์จึงเป็นที่มาของชื่อ โครงการ ที่มีคำว่า “ราชา” นำหน้า และคำว่า ตา มาจาก สายตาที่หลักแหลมของพระราชาในการปกครอง แสดงให้เห็นถึงวิสัยทัศน์ของผู้ปกครอง การออกแบบที่นำเอาการสร้างเมือง และบ้านเรือนไทยมาประยุกต์ ทำให้โครงการมีเอกลักษณ์บอกเล่าความเป็นมาในอดีต และเชื่อมถึงปัจจุบันได้อย่างกลมกลืน สัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม และการนำสถาปัตยกรรมไทยโบราณ
องค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม เช่น หลังคาทรงจั่ว เสาไม้แกะสลัก และโครงสร้างที่ได้รับแรงบันดาลใจจากพระราชวังและวัดในสมัยอยุธยา เครื่องประดับของกษัตริย์ในสมัยอยุธยาและลวดลายไทย เครื่องประดับแต่ละส่วนของกษัตริย์นำรูปทรงมาออกแบบโครงสร้างของโครงการทั้งหลังคา และการออกแบบโถงต้อนรับนำลวดลายไทยดั้งเดิม เช่น ลายประจำยาม และลายกนก มาใช้ในการตกแต่งภายในและเฟอร์นิเจอร์
แนวคิดสีธีมโครงการมาจากที่ตั้ง และความสวยงามในทัศนียภาพของโบราณสถานที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของอยุธยา อีกทั้งความศรัทธาในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท มีความเชื่อเรื่องเทวดาแบบไทยประเพณี เครื่องประดับ และเครื่องแต่งกายภูษาอาภรณ์ด้วยลวดลายวิจิตรงดงามที่งดงามสง่าของภาพเทวดา และพระมาลา
เครื่องประดับเศียรของกษัตริย์ในสมัยอยุธยา ทำด้วยทองคำประดับด้วยอัญมณี และเครื่องประดับของกษัตริย์ที่เปรียบเสมือนสมมติเทพ เป็นการออกแบบที่มีการแปรรูปจากอัตลักษณ์ที่สื่อความหมาย ราชาตา สู่การออกแบบอย่างเป็นระบบ
การออกแบบโครงการด้วยลายเส้นศิลปะ โดยไม่ได้ลอกเลียนแบบที่ตั้ง และบริบท แต่เป็นการสำรวจแล้วนำมาออกแบบใหม่ผ่านปลายปากกา โดยสำรวจในทุกส่วนของโครงการอย่างรอบคอบรัดกุมเพราะเมื่อแก่นความคิดชัดเจนก็สามารถร้อยเรียงอัตลักษณ์ของโครงการได้อย่างแยบยล
โครงการนี้จึงสะท้อนถึงความพยายามในการคลี่คลายจากศิลปะวัฒนธรรม ประเพณี และโบราณสถาน นำมาออกแบบให้ทันสมัย ขณะที่ยังคงอัตลักษณ์ที่สัมผัสได้ถึงความเป็นพระนครศรีอยุธยาอย่างลึกซึ้ง และงดงาม
ความสำเร็จของโครงการนี้ จึงใด้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ด้วยแนวคิดแบบไทย ประยุกต์ สู่ความล้ำอนาคต นั่นเอง
——————————————————————————–
ผู้เขียน : รองศาสตรจารย์ ดร.เอกพงษ์ ตรีตรง
อาจารย์ประจำภาควิชาออกแบบและตกแต่งภายใน และอดีตคณบดีคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ผู้ดำเนินรายการอยู่สบายดีไซน์นิวส์ทาง NationTV และผู้ก่อตั้ง บริษัท ไอดีลวัน จำกัด